Bunları yapın, dünyaya borcunuzu ödeyin!
İklim krizi giderek etkisini daha fazla hissettiriyor. En önemli nedenlerinden sera gazı salınımını azaltmak için her birimizin yapabileceği şeyler var. Atacağımız küçük, ama etkili adımlarla sera gazı salınımını azaltabilir, küresel ısınmayı yavaşlatabiliriz.
Dünyamız giderek yaşlanıyor. Jeologların araştırmalarına göre, dünyamızın yaşı 4.5 ile 5.5 milyar yıl arasında… Bunca yılda, dünyamızın iklim sisteminde, pek çok değişiklik meydana geldi. Ancak sanayi devrimiyle birlikte, iklim değişikliğinde doğal etkenlerin dışında, “insan” faktörü etkili olmaya başladı. Fosil yakıtların kullanılmaya başlanması ve ormansızlaşmayla birlikte, atmosferdeki sera gazı salınımı da arttı.
Sera gazı salınımı ağırlıklı olarak; fosil yakıtların yakılması, sanayi faaliyetleri, ulaştırma, katı atıklar ve tarımsal etkinliklerden kaynaklanıyor. Türk İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), Haziran 2020 tarihli bülteninde belirttiği sera gazı salınım rakamlarına göre en büyük pay yüzde 71,6 ile enerji sektörünün… Bunu sırasıyla; yüzde 12,5 ile tarımsal faaliyetler, yüzde 12,5 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı, yüzde 3,4 ile de atık kaynaklı salımlar takip ediyor.
Dünyada yoğun nüfusa sahip mega kentlerin de, sera gazı salınımında etkisi büyük… Çin’deki Sun Yat-sen Üniversitesinde ki bilim insanları, dünyadaki 167 şehrin sera gazı salınımını ölçtü. Araştırma sonucuna göre, dünyadaki sera gazı salınımının yüzde 52’si, 25 büyük şehirden kaynaklanıyor. Sera gazı salınımı yüksek olan şehirler arasında Şanghay, Tokyo, Moskova ve İstanbul da yer alıyor. Araştırma ayrıca, küresel sera gazı salınımının yüzde 70’ine, şehirlerin sebep olduğunu da ortaya koyuyor.
Sera gazı salınımını azaltmaya yönelik olarak, bir taraftan bilim insanları çalışırken, diğer taraftan da hükümetler önlemler almaya çalışıyor. Ancak bu çabalar yeterli değil tabii ki... Bize de bireysel olarak önemli görevler düşüyor. Dünyamızı bugünkü durumuna biz insanlar getirdik, onu yine iyileştirecek olanlar da bizleriz. Atacağımız küçük, ama etkili adımlarla sera gazı salınımını azaltabilir, küresel ısınmayı yavaşlatabiliriz. Bunun için size birkaç önerimiz var:
Araba kullanımınızı azaltın: Araçlar karbondioksit, metan ve azot gibi sera gazı salınımını arttıran pek çok gazı atmosfere yayıyor. 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre, araçsız geçirilen 1 yıl, yaklaşık 2.6 ton karbondioksit tasarrufu sağlıyor. Günümüz şartlarında belki hiçbirimiz 1 yıl araçsız geçiremeyiz. Ancak zorunlu olmadıkça otomobil yerine, toplu taşımayı kullanabilir, hatta bisikleti tercih edebiliriz.
Enerji tasarruflu elektronik cihazları ve ampulleri tercih edin: Sera gazı salınımını azaltmanın en önemli yollarından birisi enerji tüketimini azaltmaktır. Bu nedenle, evinize bir elektronik cihaz alırken, cihazın A enerji sınıfından olmasına özen gösterin. A sınıfı olan bir buzdolabı, B sınıfına göre yüzde 23, D sınıfı bir buzdolabına göre de yüzde 45 daha az enerji harcar. Aynı şekilde ev ve işyerlerindeki standart ampullerinizi, tasarruflu ampullerle değiştirin. Böylece yılda 75 kilogram karbondioksit tasarrufu sağlamış olursunuz.
Elektronik cihazların fişini çekin: Kullanmadığınız elektronik cihazların fişini çekin. Böylece yılda 450 kilogram karbon gazının atmosfere yayılmasını önlemiş olursunuz.
Geri dönüşüme katkıda bulunun: Evinizden ya da ofisinizden çıkan çöpleri ayrıştırarak geri dönüşüme katkıda bulunun. Çöplerin sadece yarısını geri dönüştürerek, yılda 1200 kilogram karbondioksit tasarrufu sağlamış olursunuz.
Daha az tüketin: Tükettiğimiz her ürünün karbon ayak izi var. Bu nedenle daha sade bir yaşam sürerek, israftan kaçınıp sadece ihtiyacınız olanı satın alarak, atmosfere salınan karbon miktarını azaltabilirsiniz. Bu noktada gıda israfından da kaçınmak gerekiyor.
Ağaç dikin: Her yıl en az bir tane ağaç dikin. Ağaçlar yaşamları boyunca atmosferden karbondioksiti emerek, sera gazı salınımını ciddi oranda azaltırlar.