Haziran ayı dünya genelinde ‘142 yılın en sıcak 6. ayı’ oldu!

Çok sıcak bir yaz geçiriyoruz. İklim krizinin etkisiyle gerek ülkemizde gerekse dünyada çok yüksek sıcaklıklar görülüyor. Yapılan araştırmalar da bunu destekliyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nin (NOAA) aylık küresel iklim raporuna göre, Haziran 2022, küresel sıcaklık kayıtlarının başladığı 1880’den itibaren en sıcak 6. ay oldu. Haziran 2022’de ortalama küresel yüzey (kara ve okyanus) sıcaklığı, 20. yüzyıl ortalamasının 0,87 derece üzerinde gerçekleşti. Sadece arazi sıcaklığı ölçümlerine göre Avrupa ve Asya’da Haziran ayı sıcaklık ortalamasının 1,56 derece üzerinde olduğu belirtildi. Ayrıca Haziran ayında kutup buzullarında da rekor seviyede erimeler meydana geldi.

Avrupa kavruluyor!

Bu yaz aşırı sıcaklar Avrupa’yı da etkisi altına aldı. İngiltere tarihinin en sıcak yazını yaşıyor. İngiltere’de Temmuz ayında termometreler 43 dereceyi gösterdi. Ülke genelinde okullar kapatıldı, Ulusal Demiryolları Şebekesi de insanlara sadece gerekli olduğu durumlarda seyahat etmeleri çağrısında bulundu. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan, “Londralılar, nadir görülen bir 4. seviye sıcak hava dalgası ilan edildi. En sıcak dönemlerde 11.00-15.00 arası güneşten uzak durmaya çalışın ve açık havada güneş kremi sürün. Dışarı çıkmanız gerekiyorsa, Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı gölgede yürümenizi, güneş kremi sürmenizi, şapka takmanızı ve hafif giysiler giymenizi tavsiye ediyor” dedi.

Portekiz'de Temmuz ayında termometreler 47 dereceyi gösterdi. Bu, şimdiye kadar Portekiz’de görülen en yüksek sıcaklık. Uzmanlar, “Dışarı çıkmayın!” çağrısı yaptı. Fransa da sıcak hava dalgasından etkilenen ülkeler arasında. Ülkede Temmuz ayında sıcaklıklar 42 dereceyi geçti. Belçika’da da sıcaklıklar 40 derecenin üzerine çıkarken, ülkede turuncu alarm verildi. Aşırı sıcaklar Fransa, İspanya ve Portekiz’de ölümlere sebep oldu.

Türkiye en sıcak 6. Haziran ayını yaşadı

Ülkemizde tabii ki bu sıcak hava dalgasından etkilendi. Türkiye’de geçtiğimiz Haziran ayında ortalama sıcaklıklar 1991-2020 yılları ortalamasının 0,6 derece üzerine çıkarak 22,4 derece olarak kaydedildi. 2022 yılı Haziran ayı 1971’den bu yana en sıcak 6. Haziran ayı oldu. Haziran’da termometreler Şırnak’ta 38,2 dereceyi, Cizre’deyse 45,8 dereceyi gösterdi. En yüksek sıcaklık ise Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde 45,9 derece olarak ölçüldü. Temmuz ayında da ülkemizde sıcaklıklar çok arttı. Güney Marmara, Ege Bölgesi, Batı Akdeniz, Antalya, Adana ve İskenderun illeri, Güneydoğu Anadolu’da Diyarbakır, Batman ve Şanlıurfa’da sıcaklıklar 40 dereceyi aştı.

Sıcak hava dalgası yangınları tetikliyor

Dünya genelinde yaşanan küresel iklim krizi ve beraberinde yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklık, orman yangınlarına da sebep oluyor. Bu yaz İspanya, Fransa ve Portekiz’de çok ciddi orman yangınları çıktı. Fransa’nın Gironde bölgesinde çıkan orman yangınları nedeniyle 13 bin hektarlık alan küle döndü. İspanya’da ise 30 bin hektarlık alan yok oldu. Binlerce kişi yaşadığı yerden tahliye edildi. Yunanistan’da da çok ciddi orman yangınları çıktı.

Ülkemizde de bu yaz, Muğla’nın Datça ve Marmaris ilçeleriyle İzmir’in Çeşme ilçesinde orman yangınları görüldü. Datça’daki orman yangınında 728 hektarlık alan, Çeşme’de de 120 hektarlık alan zarar gördü. Ayrıca Balıkesir, Aydın, Bursa, Çanakkale ve Manisa’da da orman yangınları çıktı. İklim değişikliği nedeniyle, yangınlar kolayca çıkıyor, hızla yayılıyor ve kontrol edilemeyecek boyuta ulaşıyor. Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda orman yangınlarının daha da artabileceği konusunda uyarıyorlar. Yangınlar çıkmadan önce önleyici tedbirlerin alınması gerekiyor.